Z badań przeprowadzonych przez Instytut Spraw Publicznych wynika, że aż 22 procent spośród 1055 badanych respondentów, nie potrafiło określić, co znaczy słowo "korupcja". Nie oznacza to, że nie zdajemy sobie sprawy z jej istnienia. Niestety, niektóre zachowania korupcyjne zaczynają być traktowane, jako normalne i stanowiące nieodłączną część życia publicznego. Czasami niektórzy nie potrafią wyobrazić sobie sytuacji załatwiania swojej lub czyjejś sprawy bez tzw. materialnych "wyrazów wdzięczności".

Grzegorz Walendzik - radny w latach 1990-2010
fot. Gazeta Starachowicka

- korupcję finansową - gdzie korzyścią jest pieniężna łapówka,

- korupcję materialną- gdzie łapówka przybiera formę określonej korzyść majątkowej w postaci: nowego mieszkania, samochodu, sprzętu, wycieczki lub stanowi formę okazji do pozyskania określonych korzyści, takich jak: określony upust przy zakupie dóbr materialnych, pozarynkowe koszty budowy nowego domu czy mieszkania, umorzenie kredytu lub preferencyjne jego oprocentowanie, mimo nie spełniania wymaganych warunków, czy też bezpłatne pośrednictwo, intratne zlecenia ekspertyz, dyspozycja nieodpłatnego korzystania z luksusowego samochodu z kierowcą,

- korupcję korzyści pozamaterialnych - gdzie elementem korzyści jest forma uzyskania awansu zawodowego lub wysokiego stanowiska, którego piastowanie pozwala na powiększenie prywatnych dochodów oraz często też na uzyskanie możliwości wpływania na kolejne decyzje lub podejmowania nowych decyzji, będących efektem korupcji,

- korupcję układową - gdzie duża skala korupcji pozamaterialnej powoduje, iż praktyki korupcyjne stają się trwałym elementem politycznej gry i gdzie sytuacje korupcyjne (konflikt interesów, nepotyzm, publiczne kontakty z aferzystami oraz światem przestępczym) tworzą przesłanki do zaistnienia postaw korupcyjnych.

Według znanego ekonomisty, Roberta Gwiazdowskiego "korupcja, z jaką mamy do czynienia obecnie w Polsce, jest w bardzo rozwiniętym stadium. Niekontrolowana, stanowi zagrożenie, którego skutki odczuwalne będą przez bardzo długi okres".

Znaną powszechnie formą korupcji jest łapownictwo. Głównym zadaniem przy jego zwalczaniu jest rozbijanie solidarności uczestników tego procederu. Z wielu względów przestępstwo łapownictwa jest wyjątkowo trudne do wykrycia i ścigania. Jako działalność uderzająca w "działalność instytucji państwowych i samorządu terytorialnego", nie pozostawia ono po sobie dotkniętej ofiary, która mogłaby dać impuls do ścigania. Niestety, dość rozpowszechniona jest dzisiaj postawa "chowania głowy w piasek" i symbolicznego odwracania wzroku na widok urzędniczych nadużyć, zamiast piętnowania takich zachowań publicznie.

W niektórych środowiskach zawodowych przyjmowanie łapówek stało się prawdopodobnie normą i bezkompromisowy pracownik, chcący przeciwstawić się takim praktykom, naraża się tam na utratę względów, posady i znajomości. Łapownictwo w swym kształcie formalnym (obietnica udzielenia korzyści, żądanie udzielenia korzyści) nie pozostawia żadnych możliwych do wykrycia zmian w świecie zewnętrznym. Łapownictwo w kształcie materialnym (udzielenie, przyjęcie korzyści) pociąga za sobą jakiś skutek, który jednak z reguły nie wyjdzie na jaw, dopóki nie zechce tego któraś ze stron. Ta właśnie cecha jest zasadniczym powodem, dla którego w historii prawa karnego stosowano instrumenty prawne nakłaniające jedną bądź obie strony do ujawnienia czynu.

Także jednym z bardziej obrzydliwych procederów korupcyjnych, równie trudnych (ale możliwych) do udowodnienia, jest wykorzystywanie seksualne kobiet w niektórych firmach, a nawet urzędach publicznych - przykładem jest sprawa karna byłego prezydenta Olsztyna. Miejmy nadzieję, że publiczne napiętnowanie i ukaranie osób popełniających tego typu przestępstwa pozwoli na usunięcie ich z życia publicznego i doprowadzi Polskę do standardów krajów demokratycznych już od dawna chroniących prawa kobiet.

Korupcja jest chorobą drążącą życie społeczne i nasze miasto, sądząc po niedawnych wydarzeniach wyjątkiem nie jest, a niektórzy nawet twierdzą, że raczej niechlubnym przykładem. W związku z tym należy się dziwić wypowiedziom niektórych osób (słyszałem jednak głosy powątpiewające w ich obiektywizm) o braku korupcji w Starachowicach, o nagonkach, czy też niesłusznych podejrzeniach.

Z informacji prasowej wynika, że już niedługo aresztowanemu prezydentowi przedstawiony zostanie akt oskarżenia. Nie odmawiam mu prawa do obrony, nie widzę jednak logicznego uzasadnienia do formułowania przez niektórych tezy o spisku, czy też nagonce.

Polska nie jest państwem policyjnym, a właściwa działalność jej służb i instytucji musi być doceniana. Polska jest na siódmym, niechlubnym miejscu w Europie pod względem istnienia zjawiska korupcji, co wykazało badanie Ernst & Young na temat korupcji w biznesie. Lepiej wypadli Ukraińcy i Rumuni, a gorszy wynik odnotowano m.in. w Rosji. Wszystko więc wskazuje na to, że korupcji trzeba wydać bezwzględną wojnę i wspierać walczące z nią organy ścigania.

Grzegorz Walendzik
(radny w latach 1990-2010)

Dołącz do nas na Facebooku!